Met de wet van 30 juli 2013 houdende diverse bepalingen (inwerkingtreding 31 augustus 2013) zijn de Belgen verplicht in hun belastingaangifte te melden of zij over een juridische constructie beschikken. Het gaat onder meer om de klassieke vermogensstructuren zoals stichtingen of trusts, maar ook zeer laag belaste structuren in het buitenland.

Die (buitenlandse) constructies kunnen aanleiding geven tot de in 2015 ingevoerde Kaaimantaks als ze een veel gunstiger fiscaal regime genieten dan een vergelijkbare constructie in België. In het aanslagjaar 2021 (inkomstenjaar 2020) gaven 2.736 belastingplichtigen aan over dergelijke constructie te beschikken.

1.   Gegevensuitwisseling en databanken

Door meer gegevensuitwisseling onderling en databanken zoals het UBO-register komt de fiscus echter almaar meer mensen op het spoor die hun juridische constructie niet of onvolledig hebben aangeven. 

Ook de Leaks-rapporten gemaakt door consortia van onderzoeksjournalisten vormen een schat aan informatie voor de fiscus. Denk maar aan de Panama en Paradise Papers. Deze week nog verscheen er een artikel in De Tijd dat er honderden Belgen met een postbusconstructie op Malta zitten.

2.    Recent onderzoek fiscus

In een onderzoek door de fiscus opgestart in 2020 en dat recent werd afgesloten, werden liefst 305 belastingplichtigen gecontroleerd die geen fiscale constructie hadden aangegeven. In totaal werden er door de fiscus 52 boetes opgelegd wegens het niet, onvolledig of onjuist aangeven van een fiscale constructie.

De boete bedraagt 6.250 EUR, dit per niet (of onvolledig of onjuist) aangegeven fiscale constructie, per aangifte én per aanslagjaar. Daarenboven werd ook nog eens nagegaan of de Kaaimantaks correct werd toegepast.
Dat bleek in 148 gevallen niet in orde te zijn en leidde tot een totaal van 644.000 EUR aan belastingsupplementen.

3.    Vraag om inlichtingen

Het afgesloten onderzoek van de fiscus is geen eenmalige actie. Recent ontvingen heel wat belastingplichtigen een uitgebreide vraag om inlichtingen te verschaffen naar aanleiding van de Paradise Papers.

Voor het eerst werd in die vraag om inlichtingen gepolst naar ‘adviseurs’ die bijstand hebben verleend.
Naar alle waarschijnlijkheid wil de fiscus daarmee gevolg geven aan de recente omzetting van 
de Europese DAC 6-richtlijn, die adviseurs van grensoverschrijdende fiscale constructies een meldingsplicht oplegt. Verder wordt in de vraag om inlichtingen ook eerst gevraagd naar het feit of de juridische constructie ook cryptoportefeuilles omvat.

4.    Misverstanden

Vaak is het zo dat mensen niet altijd weten dat ze over een juridische constructie beschikken. Zo zal een Luxemburgse vennootschap doorgaans wel aan redelijke vennootschapsbelasting onderworpen zijn, maar door een mismatch tussen het Belgische en Luxemburgse systeem kan er een ‘gap’ ontstaan, waardoor de taxatietoets voor de Kaaimantaks niet voldaan is.

Ook kan het zijn dat belastingplichtigen een vraag om inlichtingen ontvangen of een constructie hebben, maar geen Kaaimantaks verschuldigd zijn en dus volledig wetsconform zijn. Het is niet omdat er gegevensuitwisseling gebeurt of omdat men in bepaalde ‘Papers’ vermeld wordt, dat er ook effectief sprake is van een ontduiking van de Kaaimantaks of andere belastingen.

Bron cijfermateriaal: De Tijd