Een legaat is een schenking bij testament. 

1. Het duolegaat

Het duolegaat is een schenking bij testament aan twee verschillende personen. Hierbij zal er steeds een algemene legataris zijn, die de algemeenheid erft, maar met de last om een deel van de nalatenschap aan een volgende begiftigde, de bijzondere legataris, over te maken.

De algemene legataris zal de erfbelasting over de hele nalatenschap verschuldigd zijn en is dus in de regel een persoon die aan een lage erfbelasting is onderworpen. Dit kan gaan om de kinderen van de erflater, maar voor het duolegaat is dit vaak een goed doel. Een Belgische vzw geniet immers van een gunsttarief van 8,5 %. 

De bijzondere legataris bevindt zich doorgaans in een verdere orde van de erflater en is daardoor onderworpen aan hogere tarieven in de erfbelasting. Hierbij erft de bijzondere legataris zijn erfdeel netto en wordt de hogere erfbelasting door de algemene legataris vereffend. 

Aan de techniek van het duolegaat zijn evenwel een aantal nadelen verbonden. Het goede doel zal een voldoende deel van de nalatenschap moeten ontvangen, anders zal ze mogelijk de erfenis niet aanvaarden omdat het voordeel te klein is in functie van de administratieve last die ze moet dragen voor het afwikkelen van de nalatenschap. Het is aangewezen om vooraf contact op te nemen met het goede doel of om een subsidiaire tweede (of derde) algemene legataris aan te wijzen in geval van weigering door een algemene legataris. Bovendien verliest de bijzondere legataris de controle over de afwikkeling van de nalatenschap.

2. Het omgekeerd duolegaat

Om deze nadelen uit te schakelen kan men een beroep doen op de techniek van het omgekeerde duolegaat.

In dit geval wordt de familie als algemeen legataris aangeduid en is het goede doel de bijzondere legataris, die een bepaald nettobedrag zal worden uitgekeerd onder last om de erfbelasting voor de algemene legataris(sen) te betalen. Hier draagt de bijzondere legataris nog steeds de last om de verschuldigde erfbelasting te voldoen, maar zal de nalatenschap worden afgewikkeld door de familie.  Hierdoor vermindert de kans dat het goede doel het legaat verwerpt en behoudt de familie de controle over de nalatenschap.

De fiscale gevolgen blijven dezelfde.